Kahramanmaraş’ta İki binden fazla sanayicinin borcu teminata takıldı!

Deprem bölgesindeki prim ertelemesi ay sonunda bitiyor. İş dünyası temslcileri, 24 ay taksitli faizsiz yapılandırma için istenen teminat koşullarının yerine getirilmesinin çok zor olduğunu belirtiyorlar.

Deprem bölgelerinde 30 Kasım’a kadar uzatılan sigorta prim ödemelerinin ertelenmesi kararı, ödeme sürecinin yapılandırılması noktasında sanayiciyi zor durumda bıraktı. Kahramanmaraş’ta 2 binden fazla sanayici 24 ay faizsiz yapılandırmadan yararlanmak için istenen teminat şartına takıldı. Fabrikaları, atölyeleri ve evleri hasarlı olduğu için bankalara ipotek ettiremeyen sanayiciler teminat bulamadığı için destekten yararlanamayacak.

KMTSO Başkanı Mustafa Buluntu, “Teminat alamadığı için faizsiz ödemeden yararlanamayanlar, ödemesini yapamazsa kullandığı SGK teşvikinin iptali ile karşılaşabilir. Konuyu ekonomi yönetimimize de ilettik. Borçlar kanununda değişiklik yapılması lazım. Finansmana erişimin zor olduğu bir dönemde teminatın sağlanmasının imkânı yok. Teminat için ipotek gösterilecek yerler de hasarlı diye kabul edilmiyor. Acilen torba yasada bir madde çıkarılarak yasasının mücbir sebeple düzenlenmesi lazım” dedi.

Deprem bölgelerinde mücbir sebep sayılarak 30 Kasım 2023 tarihine uzatılan sigorta prim borçlarının yeniden yapılanması için istenen teminat şartı sanayicileri zor durumda bıraktı. Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya ile Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçelerini kapsayan mevcut uygulamanın ay sonunda tamamlanması ile 24 ay taksitli yeniden yapılandırmadan yararlanmak için teminat isteniyor. Kahramanmaraşlı sanayiciler, bölgede toparlanmanın olmadığı, teminat vermenin oldukça güç olduğunu belirterek, teminat veremedikleri için 24 ay faizsiz ödeme avantajından yararlanamayacaklarına dikkat çekiyor.

Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası (KMTSO) Yönetimi, ilin son durumunu ve beklentilerini EKONOMİ’ye anlattı. Sigorta primlerinde 24 ay faizsiz ödeme imkânından yararlanmak istediklerini belirten KMTSO Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Buluntu, “2 binin üzerinde sanayici, 30 bin esnaf mevcut uygulamadan yararlanarak ödeme yapmıyor ama 30 Kasım’dan sonra hepsini zor günler bekliyor. BAĞ-KUR’da da aynı sorunlar var. Teminat alamadığı için faizsiz ödemeden yararlanamayanlar, ödemesini yapamazsa kullandığı SGK teşvikinin iptali ile karşılaşabilir. Konuyu ekonomi yönetimimize de ilettik. Borçlar kanununda değişiklik yapılması lazım. Finansmana erişimin zor olduğu bir dönemde teminatın sağlanmasının imkânı yok. Teminat için ipotek gösterilecek yerler de hasarlı diye kabul edilmiyor zaten. Acilen torba yasada bir madde çıkarılarak mevcut yasasının mücbir sebeple düzenlenmesi lazım” dedi.

“Firmalar zor durumda desteği duyan bizi arıyor”

Kredi Garanti Fonu’nda 50 milyar TL’lik desteğinin reel olmadığını ifade eden Mustafa Buluntu, şu bilgileri verdi: “En iyi firma 15 milyon TL kullanabildi. Kredi kullanım oranına bakılırsa, depremin merkez üssü Kahramanmaraş olmasına rağmen en az kredi kullanan illerden biriyiz. Kaldı ki, burada bankalarımız bile yıkılmışken desteği öncelikli olarak almamız gerekirdi. KOSGEB destek açıklayacak diye tüm firmalarımız bize başvuruyor, çünkü hepsinin ihtiyacı var. Şu an ortalama kapasite kullanım oranları yüzde 30-40 seviyesinde. Tekstil ve çelik mutfak eşyaları iki kümelenme alanımız, en güçlü olduğumuz sektörler. Oralarda kapasite kullanım oranı yüzde 70’e ulaştı ama satışlar yüzde 10 gibi. Mısır Afrika’ya açılan kapı. Savaştan dolayı ihracat düşünce satışlar da düştü. O pazar sektörlerimiz için kıymetli.”

Teminat verilecek mülk yok!

Her ayın sonunda bir önceki ayın sigortasının ödendiğini belirten KMTSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hikmet Gümüşer, “Depremde herkes perişan olunca borçlar ödenemedi. Bu durum devam edince süre uzatıldı. Bu borç da ödenemeyeceği için 24 ay faizsiz taksitlendirme sunuldu. 6183 sayılı kanunun 48’inci maddesi kapmasında 30 Kasım 2023’e kadar firmalar faizsiz bir şekilde 2023 yılına ait SGK borçlarını faizsiz 24 ay ödeyebiliyor. Firmaların borçları 50 bin TL’ye kadarsa teminat yok, bunun üzerinde ödeyebileceği borcun yarısı kadar teminat vermek zorunda. Herkes kara kara düşünüyor. Milletin teminat verebileceği malı mülkü olsa verir ama ciddi bir maddi kayıp var. Talebimiz, teminatsız bir şekilde rakam baremi olmaksızın 24 ay taksitli faizsiz ödeme imkanı sunulmasıdır. Aynı durum BAĞ-KUR borçları için de geçerli” şeklinde konuştu.

“Esnaf için kredi kartı taksit sayısının artırılması lazım”

Yıl sonunda kurumlar vergisi ve KDV borcunun da ödeneceğini hatırlatan Hikmet Gümüşer, şöyle devam etti: “Bankalar, alacağın teminatın 1,3 katı kadar nakit blokaj istiyor. Maraş’ta sanayi toparlanıyor, öderler diye söylem var. Doğru değil. İşler çok kötü. Nüfus azaldı, iş azaldı. Taksitlendirmenin bizim için önemi çok büyük. Herkes elindeki nakdi borçlarını ödemek ve geçimini sağlamak için kullanıyor. Kimse para biriktirmiyor. Bizim için erteleme değil, teminatsız taksitlendirme uygun. Buraları sanayici ve yatırımcı ile doldurmamız için uzun vadeli, düşük faizli TL cinsinden kredi sunabilmemiz lazım. Finansman avantajı yaratılabilmesi için de maaş üzerinden alınan vergilerin 4 şehir 2 ilçe için muaf olması lazım. Kredi kartında taksit sayısının artması lazım ki esnafın işi canlansın. KGF destekli kredilerin ihracat yapan firmalara ulaştırılması önemli. Eximbank reeskont kredilerinde İGE kefaleti ile kredi kullandırılmasının da önceliklendirilmesi lazım.

Sanayicinin hasarlı binası teminattan sayılmıyor

Depremde birçok yeni yatırımın ağır hasar aldığına değinen KMTSO Yönetim Kurulu Üyesi Harun Çiçekçi, yatırım yapıp yapmama konusunda sanayicilerin kafasının karışık olduğunu belirtti. Çiçekçi, şu açıklamaları yaptı: “Depremden sonra gelmeyen kalmadı, herkes desteğini açıkladı ama maalesef sorunlarımızı halledemedik. Deprem bölgesinde beyanname tarihleri ileri alındı. Şu anda SGK primlerini ödemiyoruz. 24 ay sıfır faizle taksitlendireceğiz ancak banka teminatı vermek durumundayız. Teminatı almadan faizsiz taksitlendirme imkanı yapmıyorlar. Depremden çıktığın için binalarımız da teminattan sayılmıyor. Borcun kadar teminat istiyor bankalar. Banka da teminatı bedavaya vermiyor sonuçta. Bu sorunun acil çözülmesi lazım. Aksi halde sanayici de esnaf da çok zor durumda kalacak.”

Birçok firmanın ihracat odaklı çalıştığını ifade eden Çiçekçi, “ABD Çin’den, Hindistan’dan mal alıyordu. Şimdi almıyor, Onlar da Avrupa’ya agresif şekilde girince bizim işlerimiz bozuldu. Talep zaten düşük. Asya ülkeleriyle enerji maliyetlerinde makasımız açık. Dezavantajlıyız. Dövizimin yüzde 40’ını bozdurmamız halihazırda bizim için kötü. Alırken de satarken de zarar. DAB belgemiz var, ne yaptığımız görülüyor. İhracatçıya 6-7 TL fazladan özel kur verilebilir. TL girdileri ona göre yapar, maliyet hesabını oluşturabiliriz” dedi.

“İşletmeler için yer ve asgari ücret desteği verilmeli”

Kahramanmaraş Yeni Sanayi Sitesi’nde deprem bilançosunun ağır olduğunu söyleyen KMTSO Yönetim Kurulu Üyesi Sadi Kır, “Otomotiv, yedek parça, bakırcı, lastik, çelik başta olmak üzere birçok sektörden üretimi barındıran sanayi sitemizde yıkılan 74, acil yıkılacak 54, ağır hasarlı 808, orta hasarlı 234, az hasarlı 909, tespit yapılamayan 16, değerlendirme dışı 21 tane firmamız var. Bazı firmalarımız şehir dışında bazıları da konteynerde üretim yapmaya çalışıyor. Bu firmaları ayağa kaldırmamız için yer ve ücret desteği verilmesi gerekiyor. Çalışanlara bir ücret biz, bir ücret de devlet vermeli. İş yerleri ve ev kiraları yükseldi. Personelin geri gelmesi lazım ama bu koşullarda zor. Bu noktada devletin vereceği maddi desteklerle şehri daha cazip hale getirir, çalışanlarımızı da burada tutabiliriz. Şu anda 184 işletme yerinde geri dönüşümü için çalışmalar başladı” diye konuştu.

Bazı firmaların kendi imkânlarıyla bazılarının da devlet desteği ile yerinde geri dönüşüm yapacağını belirten Kır, “Zemin etüdü sonrasında sorun varsa yeni yerlerden yer verilecek. Sanayi sitemiz 100 bin araç trafiği olan ticaretin canlı olduğu bir bölgeydi. 15 bin istihdam vardı. Ustaların birçoğunu depremde kaybettik. Nitelikli işçi kaybımız var. Kalfalar da başka illere gitti. Bu yüzden asgari ücrette devlet desteği istiyoruz. Barınma probleminin de bir an önce çözülmesi lazım” ifadelerini kullandı.

Birleşmiş Milletler’den alınan hibe kadın girişimcilerin yüzünü güldürdü

Depremin ardından uluslararası kuruluşlardan ilk etapta kadın girişimciler için destek istediklerini belirten Hikmet Gümüşer, “Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın (EBRD) kapısını çaldık. Kadın girişimcilerimize yönelik 550 bin dolar destek aldık ve 258 girişimcimize dağıttık. Buradaki çalışmamız uluslararası alanda karşılık buldu. Bağışçılardan İsveç Krallığı, hibe tutarını 5,2 milyon Euro’ya yükseltti. Destek 11 şehri kapsadı. Kahramanmaraş’a 700 bin Euro verildi. 550 bin Euro’yu dağıttık. Yeni hibe fonları için de girişimcilerimiz sürüyor” dedi.

Hibe programının kadın girişimcilere nefes aldırdığına dikkat çeken KMTSO Başkanı Mustafa Buluntu, “Kadınlar da çok mutlu oldu. BM de programdan çok memnun. En başarılı hibe programı çalışması Kahramanmaraş’ta yapıldı. Süreci başarılı ve adaletli yürüttük. BM’e desteklerden ötürü teşekkür ederiz. Yeni hibenin de bu kez erkek girişimcilere yönelik olmasını planlıyoruz. 12 bin üyemizin en az binine destek vermeyi hedefliyoruz” diye konuştu.

KMTSO Başkanı Buluntu’dan destek için 6 önemli madde

-Finansmana erişimin acil olarak sanayici ve esnaf için kolaylaştırılması lazım. Herkes kendi gücüyle ayağa kalkmaya çalışıyor. Kahramanmaraş bir sanayi kenti. İSO İlk 1000’de 27 şirketimiz var.

-SGK ve BAĞ-KUR teşviki verilmesi lazım. Teminatsız bir şekilde 24 ay faizsiz taksit seçeneğine ulaşmamız acil önem taşıyor.

-Çalışan ücretlerin iyileştirilmesi için devlet desteği verilmeli. İstihdam kaybımız olmaması için bir maaş biz bir maaş devlet vermeli. Ya da bizden prim alınmasın biz çalışanlarımızın maaşlarını iyileştirelim. Aksi halde çalışanları teşvik edemeyiz.

-İşçilere sosyal konutların yapılması için arsa desteği verilmeli. Yer verilirse sanayiciler bu konutları yapmaya kararlı.

-Yeni yatırımlar için 6’ncı bölge teşviki alıyoruz, eski yatırımlar için de aynı desteği almamız lazım.
-Enerji maliyetleri, hammadde hariç toplam maliyetlerin yüzde 50’sini oluşturuyor. Rekabet sağlanabilmesi için enerji teşviki verilmesi önemli. Sanayide kullanılan enerjiye yüzde 30 indirim enerji desteği verilse bize çok ciddi rekabet gücü sağlar.

TİM Geçici Yaşam Kenti’nde 27 firmanın personeli hayat buldu

Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) Türkoğlu OSB’de geçici yaşam kenti, 900’e yakın kişiye nefes aldırdı. TİM’in 3 milyon dolar finansman sağladığı, KMTSO’nun organize ettiği yaşam alanında 27 firmadan 820 kişi bulunuyor. Böylece firmalar istihdam kaybetmeyi engellerken, işçiler de zorunluluktan dolayı bölgeden ayrılmamış oldu. 20 bin metrekare alanda her ev 26 metrekare büyüklüğünde. Tuvalet, banyo, su, çatı ve ısı izolasyonu olan evler için 6 firma da işçileri için sırada bekliyor. 6 bin 500 metrekare ortak alanda şimdi de etkinlikler için kollar sıvandı. Sinema, tiyatro, oyun alanlarının dışında kadınlara el becerisi için halk eğitim kursları, voleybol sahası gibi yapılar da inşa ediliyor.

Sanayiciler, TUSAŞ ile birlikte KM Uzay ve Havacılık AŞ’yi kurdu

Depremin ardından toparlanmaya çalışan Kahramanmaraş’ta ekonomiyi, istihdamı, yatırımı artıracak hamleler başladı. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile 6’nci bölge teşviki verilen şehirde 20 bin dönüme yakın sanayi alanı da ilan edildi. Sanayicilerin güç birliği yaparak TUSAŞ ile birlikte kurdukları KM Uzay ve Havacılık AŞ ile de şehrin yüksek teknolojili üretimde merkez olması amaçlanıyor.

Depremlerin ardından yeniden toparlanmak için el birliğiyle çalışan Kahramanmaraş’a, yatırım çekecek önemli hamleler de yapıyor. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile toplam 20 bin dönüme yakın sanayi alanı ilan edilen Kahramanmaraş’ta 6’ncı bölge teşviki de verilecek. Teşviklerin sanayicilere şehre yatırım yapma noktasında cezbetmesi bekleniyor.

Kahramanmaraş’ta sanayiciler de güç birliği yaparak ortak teşebbüs kurdu. TUSAŞ’ın uçak parçası üretim fabrikasını şehre inşa etmesinin ardından sanayiciler TUSAŞ ile güçlerini birleştirdi. KM Uzay ve Havacılık AŞ olarak kurulan girişimde sanayiciler yüzde 70, TUSAŞ yüzde 30 hisseye sahip. Devreye alınan savunma sanayi şirketinin sermayesi ilk etapta 100 milyon dolar. Kurulan şirketle beraber Kahramanmaraş’ın hem savunma sanayinde hem de yüksek teknolojili üretimde merkez olması hedefleniyor.

“KM ile Kahramanmaraş’ı savunma sanayinde merkez yapmayı hedefliyoruz”

TUSAŞ’ın Kahramanmaraş’a çok önemli bir yatırım yaparak uçak parçası üretim tesisi kurduğunu kaydeden Kahramanmaraş KMTSO Başkanı Mustafa Buluntu, “TUSAŞ ile beraber odamız ve iş dünyasının ortak olduğu bir şirket kuruyoruz. Hissenin yüzde 30’u TUSAŞ’ın, yüzde 70’i ise iş dünyasının olacak. Savunma sanayi şirketi olan girişimimiz için ilk etapta 100 milyon dolar sermaye ile başladık. Bunu zamanla daha da güçlendireceğiz. KM Uzay ve Havacılık AŞ adıyla faaliyet gösterecek şirketimiz ile Kahramanmaraş’ı savunma sanayinde merkez yapmayı hedefliyoruz. Bu ortaklık Kahramanmaraş’ın gelecek 100 yılına damga vuracak” dedi.

Kahramanmaraş’a yatırım çekilmesi için Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile çok ciddi sanayi alanlarının ilan edildiğini dile getiren Buluntu, “Bu alanların toplamı 20 bin dönüme yakın. 1976’dan bugüne kadar ilan edilen sanayi alanlarının büyüklüğü 27 bin dönümdü. Alınan kararla 47 yılda ulaşılan büyüklüğün yüzde 70-80’i tek seferde ilan edildi. Bu hamle, hem yerel hem de dışarıdan gelen yatırımcılar için Kahramanmaraş’ı cazibe merkezi kılacaktır. Sanayi alanlarında hemen hemen tüm sektörlere yer ayrılacak” diye konuştu.

“Yüksek teknoloji üreten bir şehir olmayı amaçlıyoruz”

Kahramanmaraş’ın kurtuluşunun dışarıdan gelecek yatırımların etkisiyle olacağını kaydeden KMTSO Başkan Yardımcısı Hikmet Gümüşer, “Şehrimizde çok ciddi kadın istihdamı potansiyeli var. Konfeksiyon gibi tekstille entegre çalışan, kümelenmeye uygun sektörleri buraya davet ediyoruz. İlk etapta konfeksiyon yatırımcılarını bekliyoruz. Asıl hedefimiz şehrimizi yüksek teknolojili üretimin merkezi yapmak. Özellikle savunma sanayinde potansiyelimiz yüksek. Sanayiciler olarak bir araya gelerek oluşturduğumuz güç birliği ile know-how da yaratarak yüksek teknoloji üreten bir şehir olmayı amaçlıyoruz” dedi.

İstiklal üniversitesinde havacılık meslek yüksekokulunun açılacağını belirten Gümüşer, şöyle devam etti: “Uzay ve uçak mühendisleri yetiştirmek istiyoruz. Gelecek yıl Eylül ayında öğrenci alımının yapılmasını hedefliyoruz. Böylece Küçük Sanayi Sitesi, Büyük Sanayi Sitesi ve üniversite bir araya gelmiş olacak. Kümelenme sağlamış olacağız. Tüm odalar, borsalar, belediyeler de bu işi önemsiyor. Herkes Kahramanmaraş için elini taşın altına koydu.

Ortak yatırımların teşvik alması için firmaların karı da ortak yatırımlara yansımalı

Kahramanmaraş’ta TUSAŞ gibi firmaların, sanayicilerle bir araya gelerek yapacağı önemli yatırımlarda yatırım teşvik belgesinde önemli bir değişiklik önerilerinin olduğunu söyleyen KMTSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Hikmet Gümüşer, “Teşvik almak için kar etmek lazım. Bunun ardından yüzde 50 yatırım tutarı desteği veriliyor. Ama yatırımla süreci ve yatırımı amorti etmek 9 yılı da bulabiliyor. Bu süreçte firma destek alamıyor. Ortaklık yapısı olan yatırımlarda yatırıma ortak olan firmaların karları varsa bunun da dikkate alınması ve ortak girişimde değerlendirilmesi lazım. Bir şirketin yaptığı karın yarısı kadarlık kısmını ortak olunan şirketten düşülmesi büyük yatırımlı ortaklıkları da teşvik edecektir” diye konuştu.

TUSAŞ, uçak parçaları üretiminin denemelerine Aralık’ta başlayacak

Savunma sanayinin önemli kuruluşlarından TUSAŞ, yeni uçak parçası üretim fabrikasını Kahramanmaraş’a yaptı. Depremden dolayı istihdam ve yatırım kaybına uğrayan şehrin yeniden ayağa kalkması için önceliğini bu şehre veren TUSAŞ, burada yan sektörlere de vereceği siparişlerle şehrin ekonomisine destek sağlayacak. Haziran ayında Kahramanmaraş’a gelen şirket, şehirde know-how oluşturup, savunma sanayi altyapısını kurmayı amaçlıyor. Fabrika yatırımın yüzde 85’ini tamamlayan şirket, aralık ayında deneme üretimlerine de başlamayı hedefliyor. Tedarikte önceliği özgün ürün üreten Kahramanmaraşlı firmalara verecek olan TUSAŞ’ın ilk etaptaki yatırımı 1 milyar TL’nin üzerinde. 50 kişilik istihdam ile başlayacak üretimde istihdamın 150 kişiye çıkacağı ön görülüyor.

“Hizmet sektörleri üretici kapsamına alınmalı”

Deprem bölgelerine verilen önemli desteklerden yararlanamadıklarını söyleyen hizmet sektörü temsilcileri, üretici-imalatçı şartına hizmet sektörlerinin de dahil edilmesini talep ediyor. Üretici sektörler için üretim yaptıklarını kaydeden sektör temsilcileri, kışın gelmesiyle çok daha zor günler geçireceklerini, bu nedenle bir an önce destek kapsamına alınmalarını istiyor.

Kahramanmaraş’ta depremin ardından üretime devam etmeye çalışan firmalar, desteklerden de yararlanmak istiyor. Özellikle hizmet sektörleri, üretici-imalatçı tanımına dahil olmadığı için sanayicilerin aldığı desteklerden yararlanamıyor. Bu nedenle firmalar, deprem bölgelerinde yer alan hizmet sektörlerinin mücbir sebep kapsamında üretici-imalatçı olarak sayılmasını talep ediyor.

Konuyla ilgili açıklama yapan KMTSO Başkanı Mustafa Buluntu, odaya bağlı 12 bine yakın kayıtlı şirket, 30 bine yakın esnaf olduğunu belirtti. “Herkesin bizden beklentisi var. Biz de sorunları çözmeye çalışıyoruz” diyen Buluntu, üretim kadar hizmet sektörlerinin de temsilcisi noktasında olduklarını ifade etti. Sigortacı acenteleri için merkezde konteynerler yaptıklarına değinen Buluntu, “Maalesef hizmet sektörlerimiz destekler kapsam dışında kalıyor. Esnafın olduğu yerler ne Çevre ve Şehircilik ne de Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın kapsamına girmiyor. Esnafımız, finansman ve fiziki şartlar noktasında imkânlardan yararlanamıyor. Üretim ve imalat şartına girmediği için hizmet sektörlerimize maalesef yer de gösteremiyoruz. Onların da bu kapsama alınması lazım” dedi.

Maraş’ta kış tehdidi!

Hizmet sektörlerinin zor koşullarda çalıştığına dikkat çeken KMTSO Finans Kurumları, Sigortacılar, Emlakçılar Meslek Komitesi Başkanı Adem Toraman, “Odamız ve belediye sigortacılar için konteynerler oluşturdu. 30 sigorta acentesi 7 aydır burada çalışıyorlar. Burada geçici yer alıyoruz. Kalıcı bir planlama yok. Kimse nasıl olacağını bilmiyor, ‘şimdilik buradasınız’ deniliyor. Kaldığımız yer özel mülk. Mülk sahibi, inşaat yapmak istese biz ne yapacağız. Herkes yeni yer bakıyor ama kiralar ve maliyetler çok yüksek. Elektrik faturalarını AFAD’ın ödeyeceği söyleniyordu, biz ödüyoruz” diye konuştu.

“Kalıcı yer gösterseler kendi yerimizi yapmaya razıyız”

KOSGEB’in karşılıksız ya da ötelemeli, faizsiz kredi verdiğini ancak sigorta acentelerine destek olunmadığını söyleyen Toraman, şöyle devam etti: “Biz üretim yapmıyoruz ama hizmet üretiyoruz. Üretimi güvence altına alıyoruz. Hepimizin iş yerleri yıkıldı. En önemlisi müşteri portföyümüzü kaybettik. Evrak ve bilgisayarlar gitti. Devlet bize maddi destek olmadı. KOSGEB bize destek olmayacağını söyledi ama görüşmelere devam ediyoruz. Bizi kağıt üstünde bankalarla bir tutuyorlar. Burada her şey yıkılmışken ipotek istenmesi anormal. Her şeye rağmen direnip üretimimizi yapmaya devam ediyoruz. Müşteri listelerini kurtaranlar sigorta yenilemesini yapıyor. Zaten Maraş’ta birçok işletme kapalı. İş yeri, konut, sağlık poliçesi kesemiyoruz. Trafik yenileme poliçesi kesiyoruz, o da onay verirlerse. Bize kalıcı yer göstergeler insanlar kendi yerini yapmaya da razı.

Yer bulamayan başka şehre gidiyor, esnafımız işini yapmak için yer istiyor”

Küçük sanayi sitesinde hasarlı olan bin 500 işletmenin yıkılacağını söyleyen Bakırcılar Odası Başkanı Selamet Atlı, sağlam kalan yerlerin güçlendirme yapılacağını, bunun için çok mücadele ettiklerini belirtti. En önemli sorunun kış ayının gelmesi olduğunun altını çizen Atlı, şu açıklamaları yaptı: “İnsanlar yeni yerler yapılacağını, kısa zamanda taşınacaklarını düşünüyorlardı. Şimdilik bu durum belirsiz. İşler yavaş ilerliyor. Kış gelince ne yapacak bu insanlar. Yetkili kişiler, bürokratlar süreci yavaşlatıyor. Esnaf da doğal olarak odalara, kooperatiflere hesap soruyor. Bakırcılar Odası olarak 350 işletmemiz ağır hasarlı ve enkaz. Çarşı esnafına taleplerimiz sonucunda 75 konteyner verildi. Ancak makinelerini koyacakları yer yok. Japonya’dan, Çin’den makineler getiriyoruz. Yatırım yapanın makinesi de elinde kaldı. Eleştiri olsun diye söylemiyoruz. Küçük esnafın sesi duyulsun istiyoruz. Gaziantep ve diğer illere giden esnaflarımız var. Yer bulamayan gidiyor. Yetişmiş eleman çok önemli bir konu. Onlar da gidiyor. Süreç uzadıkça insanlar gidecek. Esnafımız iş yeri istiyor. Ev hakkı çıktıysa bunun yerine iş yerini versinler diyor. Konteynerde yaşarız ama ekmek kazanamazsak ne yapacağız diyor. Bu da devlete de zarar. İş olması öncelikli. Böylece konteynerler de boşa çıkar, devlete yükü yüzde 50 azalır. Devletimizden bir ricamız da BAĞ-KUR ve sigorta vergilerinin şu dönemde alınmaması. Bu insanlar, yarın diğer hasarlı yerler de yıkılınca daha çok zorluk yaşayacak. İnsanlar evlerine ve iş yerlerini gidene kadar faizsiz olarak ertelenmeli.”