Avrupalılar Maraş Çarığını çok sevdi!
Yaptığı çarıkların Türkiye’de ‘Osmanlı Çarığı’ olarak tanımlansa da Avrupalıların ‘Maraş Çarığı’ dediğini söylüyor Devlet Sanatçısı Hüseyin Kopar usta.
Orijinal Maraş Çarığının özelliklerinden ise şu cümlelerle bahsediyor: “Bizim çarıklarımız ayakta mantar ve romatizma yapmaz. Sebebi de manda köselesi ve keçi derisi arasına kil koyuyoruz. O yüzden yazın serin, kışın sıcak olur. Ayrıca biz kişinin ayağına göre ayakkabı yapıyoruz. Fakat piyasada ayakkabı şekline göre ayaklar şekilleniyor. Ayak ölçülerine göre yemeni yapan başka yemenici de yok.”
ALMANYA DERİ MÜZESİ’NDE ÜRÜNLERİ SERGİLENİYOR
Hüseyin usta Osmanlı’nın kullandığı 105 çarık modelinin hepsini yapıyor. 36 model dışında kalan modeller uluslararası filmlerde kullanılıyor. Ayrıca sadece çarık değil deri savaş kostümleri de veriyor film setlerine. Türkiye’yi ve Kahramanmaraş’ı dünyada en fazla tanıtan el sanatkarı olarak geçtiğimiz günlerde de yine ödüle layık görülen Kopar, Türk Kültür ve Turizmini tanıtımında el emeği olarak birincilik ödülü aldı. Almanya Deri Müzesi’nde ise hâlâ ürünleri satılıp sergileniyor. Amerika’ya, Avusturalya’ya, İngiltere’ye, İrlanda’ya ürün gönderiyor. Kendi deyimiyle de ‘New York’a Maraş Çarığı hükmetmiş durumda.
“GERÇEK OSMANLI ÇARIĞI YAPAN TEK ADAMIM”
“Osmanlı çarığı yapan tek adamım” demiyor ama “Fabrikasyonsuz, kimyasalsız, tamamen el emeği ve gerçek Osmanlı çarığı yapan tek adamım” diyor Kahramanmaraşlı usta ve şöyle devam ediyor, “Aksesuar gibi çarık yapıyorlar. Yapıştırdıktan sonra dikiyorlar. Osmanlı’da yapıştırma yoktu ki. Ben bu formatta çalışan Türkiye’de tek ustayım. Kalifiye eleman da yetişmiyor. Osmanlı çarığı da bu şekilde eriyip gidecek. Ben razıyım usta yetiştirmeye. Belediyelerimiz, halk eğitim merkezlerimiz kurslar açmalı ve özellikle üniversitemiz ‘Yemeni’ bölümü için bir an önce harekete geçmeli. Çünkü yemeni Kahramanmaraş’a ait. Sahip çıkalım.”
Kahramanmaraş’ın çok eski tarihine dayanan köşkerlik (yemenicilik) günümüzde tüm dünyaya yayılıyor. Aynı zamanda turistik anlamda birçok ülkeye de ihracatı yapılıyor. Yunanistan, Amerika, İngiltere ve İrlanda gibi büyük ülkeler buna dahil. Birçok otelde ve turistik mekanlarda otantik bir görüntü oluşturmak için çalışanların Kahramanmaraş’tan ithal ettikleri çarıkları giymektedirler. Köşkerlik Kahramanmaraş’ın kültürünü ve sanatını dünya ile özdeşleştiren bir emek
Derinin özü yumuşatıldıktan sonra koyun ve keçilerin iç organlarının yağları eritilerek, toprak ile yağlanır. Ustalar derileri renklendirmede kök boya ve toprak boya kullanıyorlar.
Deriye boya sürüldükten sonra boyanan kısımlara ince yağ sürülerek hem boyanın derinin içine işlemesi hem de yumuşaması sağlanıyor. Dikme işlemleri pamuk ipler ile yapılıyor. Pamuk ipler bal mumuyla mumlanıyor ve böylelikle çürümeyi ve su geçirmeyi önlemiş oluyorlar. Çarık ve yemenilerin üretimindeki en büyük olay; üretiminin hiçbir safhasında makine kullanılmadan elde dikilmesidir.
Yemeni ve çarıkların Osmanlı tarihinde bir takım anlamlar taşıdı ve halkın bunlara göre davranış sergilediği biliniyor.
Siyah rengi giyen kadıların kocasını kaybetmiş ve dul olduğu anlamı taşırken kırmızı rengi giyen kadınların evli olduğunu simgeliyor. Sarı rengini bekar kızlar, yeşil rengi ise yaşlı kadınlar giyiyor. Portakal rengini ise nişanlı olan kızların giydiği biliniyor.
